Tomasz Wiśniewski Nawracanie Żydów na ziemiach polskich. Misja Barbikańska w Białymstoku Spis treści Wstęp .............................................................................. 5 CZĘŚĆ I Konwersje Żydów polskich na chrześcijaństwo od średniowiecza do 1939 r. ...................................................... 15 Konwersje Żydów polskich na chrześcijaństwo w kontekście historycznym .......... 16 Konwersje Żydów polskich na chrześcijaństwo w kontekście zmiany kulturowej ..... 26 Przypadek frankistów ........................................................... 30 Przypadek konwersji protestanckich ............................................. 33 Przypadek katolicki ............................................................ 35 Misje chrześcijańskie wśród Żydów .................................................. 39 Misje w obrębie Kościoła protestanckiego ....................................... 39 Powstanie Londyńskiego Towarzystwa Misyjnego wśród Żydów ...................... 44 Inne misje nawracające Żydów na ziemiach polskich w XIX w. i do 1939 r. ....... 60 Brytyjskie Towarzystwo Szerzenia Ewangelii wśród Żydów ........................ 64 Misja Mildmajska skierowana do Żydów .......................................... 67 Misja Mosesa Gitlina .......................................................... 68 Stowarzyszenie Przyjaciół Izraela dla Rozpowszechniania Chrześcijaństwa wśród Żydów z siedzibą w Bazylei ............................. 71 Misja Luterańska z siedzibą w Lipsku .......................................... 74 Misje z perspektywy kulturowej mniej efektywne ................................ 76 Działania misyjne Kościoła rzymskokatolickiego ................................... 77 Misja Fryderyka Pistola ....................................................... 77 Publicystyka, rytuał, komunikacja społeczna jako misjonarskie formy działalności Kościoła katolickiego ........................ 78 CZĘŚĆ II Uwarunkowania kulturowe działania Misji Barbikańskiej w Białymstoku .............. 81 Białystok – miasto paradoksów ................................................. 83 Oszałamiające statystyki – gmina żydowska ..................................... 85 Formacje kulturowe ............................................................ 88 Formacje polityczne i ich kulturotwórcze wpływy ............................... 93 Ideowy tygiel, kulturowa polaryzacja i zwątpienie ............................. 95 Misja Barbikańska w Białymstoku. Wpływy kulturowe ................................ 98 Początki Misji Barbikańskiej .................................................. 98 Status prawny Misji Barbikańskiej ............................................. 107 Organizacja Misji Barbikańskiej ............................................... 111 Zasięg terytorialny i społeczny Misji Barbikańskiej ........................... 128 Sfery i metody oddziaływania kulturowego Misji Barbikańskiej ..................... 142 Nabożeństwa i eventy – kalendarz przepełniony ................................. 142 Chrzty w świetle jupiterów .................................................... 145 Działalność drukarska, wydawnicza i kolportażowa .............................. 150 Otrzymać więcej… Unia wyznaniowa i towarzystwo „Samarytanin” .................. 161 W sferze kultury popularnej. Promocja i autoprezentacja ....................... 178 Kontakty z kulturą Zachodu i transmisja zachodnich wzorców .................... 183 Oddziaływanie przez produktywizację ........................................... 186 Informacja zwrotna. Mieszkańcy Białegostoku i władze miejskie wobec przekazu kulturowego Misji Barbikańskiej ...................... 188 Wpływy kulturowe Misji Barbikańskiej oraz ich znaczenie w trakcie i po Zagładzie ........................................................ 193 Żydzi chrześcijanie w Warszawie i Łodzi w czasie II wojny światowej ........... 194 Żydzi chrześcijanie po 1945 r. ................................................ 205 Zakończenie ........................................................................ 209 Aneks .............................................................................. 219 Archiwalia ......................................................................... 242 Bibliografia ....................................................................... 244 Wykaz skrótów użytych w tekście .................................................... 256